Author: Thomas Sluyter

Deze samenvatting is van de ochtendsessie van Almere.

Na kata en de warming up begonnen we met voetenwerk oefeningen. Om balans te oefenen deden we uitvallen (diep instappen met één voet en diep doorzakken).

• Houd je shinai horizontaal voor je buik en sta in kamae. Doe een uitval met rechts. Draai je bovenlijf nu naar rechts en links, maar houd je heupen stil. Doe nu vanuit deze diepe houding een uitval met links. Beweeg je bovenlijf weer naar rechts en links. herhaal tot aan het einde van de zaal.
• Houd je shinai normaal vast. Doe een uitval met rechts en sla men. Doe een uitval met links en sla men. Herhaal tot het einde van de zaal.
• Houd je shinai horizontaal in je rug, op je heupen. Doe nu fumikomi over de lengte van de zaal. Eerst enkel, daarna dubbel (kote-men voetenwerk).

Met al deze oefeningen geldt dat, als je onbalans voelt en wiebelig staat (of omvalt!), dan is je voetenwerk te smal. Bij de uitvallen moeten je voeten constant op schouderbreedte blijven. Het is niet de bedoeling dat je met een goede kamae begint om daarna steeds nauwer te worden. Houd je rug ook recht.

Hierna volgde rondjes suriashi rondom de zaal.

• De eerste vier rondes, regelmatige suriashi gevolgd door gevarieerde groottes in stappen, ging goed. Sommigen toonden wel problemen waarbij de linker voet toch voorbij rechts kwam.
• De rondes met twee/drie fumikomi (met suriashi voor en na) gingen ook redelijk, hoewel veel mensen al problemen tonen met de linker en rechter voeten (zie onder).
• Charl stelde nog een shiai-oefening voor: begin met kleine schuifels, maak dan twee/drie grote stappen, doe fumikomi en ga nog even door.
• Helaas viel het allemaal volledig uiteen bij de oefening met onafgebroken fumikomi rondom de zaal. Niemand deed het goed.

Loyer-sensei en Kris-fukushou zagen twee grote problemen bij ons aller voetenwerk. Allereerst gebruiken de meesten van ons de linker voet niet goed genoeg om af te zetten. Of we doen het niet hard genoeg, of we trappelen naar achter na het afzetten. Ten tweede tillen veel van ons de rechter voet veel te hoog op bij de uitval. Niet alleen verklapt dit je intentie aan je tegenstander, maar het vertraagt je ook. Zoals Kris zei:  veel van ons stampen hun voet niet zodat ze snelheid naar voren maken, maar stampen recht naar beneden of naar voren waardoor we volledig stil vallen.

Terwijl de beginners bezig gingen met kihon en kirikaeshi, ging de rest waza oefenen.

• Hayai-men en hayai-kote-men. Basics blijven belangrijk :)
• Als je harai-men doet (niet hayai, maar harai), zou je kunnen zeggen dat je een kote-men doet waarbij de kote-slag een zet bovenop de shinai van je tegenstander is. Houd je eigen shinai op het midden terwijl je naar binnen stapt, geef zijn shinai een zetje naar links-onder en sla men. Het lijkt een beetje op de “special move” die Heeren-sensei ons dinsdag liet zien, maar is toch ook anders.
• Houd bij harai-kote je bewegingen klein. Maak een ei-vormige beweging onder motodachi’s shinai door. Bij de zwaai omhoog tik je zijn shinai naar rechts-boven waarna je direct doorgaat naar een slag op kote. De elipsvormige beweging moet erg klein zijn.
• Als je kaeshi-do doet tegen een men slag, gebruik dan de beweging van je shinai naar je schouder om motodachi’s shinai naar links te leiden. Sla do terwijl je netjes op het midden blijft. Maak het een goede slag!

Als je aanvalt, beeld je dan in dat je doel twee meter achter je tegenstander ligt. Spring niet meteen aan de kant na je slag, dat toont geen zanshin. Draai je niet meteen naar’m om. Ga door je tegenstander heen en als hij niet aan de kant gaat doe je taiatari. Houd je handen niet te hoog, want anders word je achterover gegooid.

Omdat morgen een toernooidag is hielden we een shiai en omdat we weinig ervaring hier mee hebben letten we extra op etiquette. Beide teams besluiten de volgorde van hun kenshi en groeten elkander. Alleen de eerste strijder draagt direct zijn men. Iedereen gaat zitten op zijn plaats en let op de gevechten die volgen. Spelers twee tot en met vijf zetten hun men op tijdens de wedstrijden van de anderen. Elke deelnemer doorloopt de volgende stappen:

1. Stap de shiaijo in. Stap naar een een positie waar vandaan je jouw lijn binnen drie stappen kan bereiken.
2. Buig naar je tegenstander.
3. Neem drie passen tot jouw lijn, rechter voet op de lijn. Niet er over, niet er voor, er op. Trek tegelijkertijd je shinai en doe sonkyo.
4. Sta niet op totdat de shinpan het commando “Hajime!” geven.
5. Wanneer er een punt is gemaakt ga je terug naar jouw lijn.
6. Als er iets mis is, steek je je hand op. Beide kenshi keren terug naar hun lijn, waar de shinpan uitvindt wat er aan de hand is. Als je je harnas moet herstellen, of als er iets ergers aan de hand is, stappen beide kenshi terug naar de rand van de shiaijo, waar de ander in sonkyo wacht.
7. Keer terug naar je lijn als de wedstrijd is gewonnen. Sonkyo en berg je shinai op.
8. Neem vijf stapjes achteruit. Buig. Stap achteruit de shaijo uit en neem je plaats aan de rand

De Nanseikan kendo dojo heeft een wat completer artikel over shiai etiquette.

De les begon op gebruikelijke wijze met rekken, hard lopen en suburi. Na de ronde hayasuburi was Heeren-sensei ontevreden over het feit dat een aantal kenshi hun shinai niet volledig naar achteren brachten. De tik op je billen is bedoeld voor jezelf om te controleren of je zwaai netjes door het midden gaat; gebruik hem dan ook!

Het eerste kwartier van de les werd besteed aan tekst en uitleg. Heeren-sensei en Kiwa-sempai demonstreerden een aantal zaken.

• Als je slaat, ook in suburi, strek dan je linker arm. Veel mensen houden hun arm nog steeds te veel gebogen, wat je enorm veel reikwijdte kost.
• Tijdens kirikaeshi en in al je andere slagen, moet je door het midden omhoog zwaaien. Dit is eerder uitgelegd en besproken.
• Heeren-sensei beeldt zich bij een slag in dat de kensen zijn nagel is en de shinai zijn wijsvinger is. Hij wijst de doelwitten denkbeeldig aan. Wijs kote aan en maak je slag met tenouchi. Wijs men aan en maak je slag met tenouchi. Enz. Maar pas op dat je niet gaat “aaien”.
• Deze analogie kan ook helpen voorkomen dat je je shinai te ver optilt. Onthoud: als je je shinai te ver tilt ziet je tegenstander hem beter en zal hij ook door kunnen hebben wat je gaat doen.
• Heeren-sensei demonstreerde een techniek die hij in shiai en jigeiko gebruikt: men slaat kote-men via de binnenkant in plaats van de buitenkant. Het doel is niet om ippon op kote te maken, maar op men. Je slaat op de handen van je tegenstander om hem te laten schrikken en om de veerkracht van zijn handen te gebruiken om sneller op men te slaan.

Men demonstreerde ons ook de fysieke aspecten van seme to men (“druk en men”). Een uitermate leerzaam document over seme is Stephen Quinlan’s “The fundamental theorem of kendo?“.

Bij deze oefening stappen we zeer diep in, zo diep dat we bijna in de navel van motodachi steken. Je houdt de shinai in het midden (duw motodachi’s shinai niet aan de kant), waardoor hij bovenop de shinai van de ander glijdt. Je beheerst nu zijn shinai. Je kensen verdwijnt nu ook uit zijn gezichtsgebied, waardoor hij minder goed kan zien wat je gaat doen. Tijdens de oefening deden we vanuit deze diepe positie oki-men. De schetsen laten deze beweging zien: stap zeer diep in, niet maar een klein stukje en houdt de kensen laag, niet hoog.

Men maakte ook het punt dat deze seme beweging niet alleen in shiai en jigeiko wordt gebruikt, maar ook goed kan worden toegepast in uchikomi geiko. Dit werd gedemonstreerd door Kiwa-sempai die herhaaldelijk zeer dichtbij Heeren-sensei kwam voordat zij haar slagen maakte.