Tonight’s class was guided by Fukuyama-sensei, in the absence of Heeren-sensei, with Kiwa-sempai providing translations for those not familiar with the Japanese language.
After the usual warming-up routine (no kata practice tonight), we moved on to two separate but entwined subjects:
- Seme to tame to butsu
- Hiki waza
In kendo we are often taught to “build pressure”, to “feel tension” before launching an attack. This pressure is described with the word seme (攻め) and it is something that is learned through long practice. The ‘Glossary related to budo and kobudo‘ by Guy Buyens offers the following:
“SEME (攻め) in BUDO (武道) is usually used to indicate the initiative to close the distance and maintain the pressure when launching an attack. This can be part of a very decisive and even explosive technique or in combination with TAME (溜め), where pressure is build in a more gradual way and where the final target depends on the reaction of that opponent.”
Tame, from the verb tameru, meaning “to ammass” or “to accumulate”. In this case we are creating seme and then gathering more and more tension. For this particular session, Fukuyama-sensei described our exercise as follows:
- Assume issoku itto kamae.
- Generate seme.
- Inhale deeply and kakegoe (*) strongly.
- Do NOT inhale, do NOT exhale further.
- Hold your breath for five seconds.
- Attack at your fiercest, with a very strong kiai.
Fukuyama-sensei explained that, in this exercise, holding your breath will help you retain focus on your opponent and on seme. This way you are deeply invested in your attack, almost guaranteeing a beautiful strike. He compared it to a story he once heard about olympic sprinters, who would finish their 100m dash without breathing to retain 100% focus.
We practice seme to tame to butsu with different kihon and waza: first with chisai men, kote and dou, then in oji waza where motodachi would attack with chisai men. As usual we were told to do our very best attack, because otherwise the exercise would be useless.
Before moving on to jigeiko, we practiced the various hiki waza: men, kote and dou. These exercises were combined with the previous tame exercises. When it came to hiki dou, Fukuyama-sensei explained that moving backwards can be done in three backwards directions.
- To the left is sub-optimal, as it makes it hard to properly strike and follow through.
- Straight, where you remain on the center line of your opponent.
- To the right, making for an easier strike while also putting you off the opponent’s center.
For showing zanshin after hiki dou, Fukuyama-sensei said that you should relax after striking. Your arms should not be tense and your shinai should not be immovable. Instead, follow through downwards in the natural arc of your strike and relax your arms (so you are also ready for a counter attack).
*: For extensive information on kakegoe, what you could call the “kiai in kamae”, please refer to chapter 13 of Noma Hisashi-sensei’s ‘Kendo Reader‘.De les van vanavond werd, bij afwezigheid van Heeren-sensei, geleid door Fukuyama-sensei (met vertalingen door Kiwa-sempai).
Na de gebruikelijke warming-up (geen kata oefeningen vandaag) leerden wij over twee afzonderlijke, maar verbonden onderwerpen:
- Seme to tame to butsu
- Hiki waza
In kendo worden wij vaak gezegd dat we “druk moeten bouwen” en dat we “spanning moeten voelen” voor de aanval. Deze spanning wordt beschreven met het woord seme (攻め) en is iets dat je leert met langdurig oefenen. De ‘Glossary related to budo and kobudo‘ van Guy Buyens zegt het volgende
“SEME (攻め) in BUDO (武道) is usually used to indicate the initiative to close the distance and maintain the pressure when launching an attack. This can be part of a very decisive and even explosive technique or in combination with TAME (溜め), where pressure is build in a more gradual way and where the final target depends on the reaction of that opponent.”
Tame, van het werkwoord tameru, betekent “verzamelen” of “opbouwen”. In dit geval maken we seme en verzamelen we meer en meer spanning. Fukuyama-sensei beschrijft de oefening als volgt:
- Neem issoku itto kamae aan.
- Genereer seme.
- Adem diep in en geef een sterke kakegoe (*).
- Adem NIET verder uit, adem NIET opnieuw in.
- Houdt je adem vijf seconden lang in.
- Geef je sterkste aanval, met een krachtige kiai.
Fukuyama-sensei legt uit dat we, door onze adem in te houden, onze focus op de vijand en de seme vasthouden. Op deze manier ga je helemaal in op je aanval, waardoor je haast gegarandeerd een prachtige slag maakt. Hij vergeleek het met een verhaal dat hij ooit over olympische sprinters hoorde, die hun 100m sprint afmaken zonder één ademhaling om maar 100% focus te behouden.
We oefenden seme to tame to butsu met verschillende kihon en waza: eerst met chisai men, kote en dou, daarna met oji waza waar motodachi aanvalt met chisai men. Zoals gebruikelijk worden we er op gewezen dat de men aanval onze beste aanval moet zijn, want anders heeft de oefening geen zin.
Voordat we tot jigeiko overgaan oefenen we ook verscheidene hiki waza: men, kote en dou. Deze oefeningen werden gecombineerd met voorgaande tame oefening. Wat betreft hiki dou, legde Fukuyama-sensei uit dat men in drie richtingen achterwaards kan bewegen.
- Naar links is sub-optimaal, omdat het moeilijk is een goede slag te maken.
- Rechtuit, waarbij je op de center lijn van je tegenstander blijft.
- Naar rechts, waarbij de slag gemakkelijker is en je tevens uit het midden verdwijnt.
Om zanshin te tonen na hiki dou moet je je ontspannen na de slag. Je armen moeten niet strak staan, je lijf moet rechtop blijven en je shinai mag NIET rotsvast zitten. Toon zanshin door de natuurlijke boog van je slag neerwaarts af te maken en ontspan je armen (om een tegenaanval op te vangen).
*: Voor uitgebreide informatie over kakegoe, de “kiai in kamae”, verwijs ik graag naar hoofdstuk 13 van Noma Hisashi-sensei’s ‘Kendo Reader‘.